...

Istota kapitalizmu

.

.

.

     Ponoć pieniądz (Pieniądz) wynaleziono w VIII wieku p.n.e. na wschodnich wybrzeżach ówczesnej Grecji. Wynalazkowi pieniądza bitego zawdzięczała Grecja swój wspaniały rozwój. W ciągu wielu wieków kontynuacji tego wzorca narodziła się kultura europejska. W centrum naszej kultury od jej zarania znajduje się pieniądz, pieniądz czyli kapitał.

.

kapital

.

    Pieniądz miał tę właściwość, że towarzyszył wymianie dóbr między ludźmi. Dobra to towary i usługi. Jeśli człowiek A miał jakieś dobro, a drugi człowiek B miał pieniądz to mogła nastąpić między nimi wymiana. W ten sposób ruchowi dóbr od A do B towarzyszył ruch kapitału w kierunku przeciwnym od B do A. W czasach pokoju był to w zasadzie jedyny sposób wymiany dóbr (pomijając wymianę barterową).

.

     Ten sposób wymiany dóbr w społeczeństwie, tzn. kapitał za dobra, występował „od zawsze”. Bez kapitału nie byłoby sprawnej wymiany dóbr. Bez wymiany dóbr nie byłoby społeczeństwa, bo fundamentem każdej społeczności jest wzajemna użyteczność. Jeśli nie możemy być sobie wzajemnie użyteczni to życie w społeczeństwie, które pozbawia mnie części praw, pozbawione jest uzasadnienia. Bo bez społeczeństwa to ja sam wyznaczam granice mojej wolności, a w społeczeństwie granice mojej wolności narzucone mi są przez innych.

.

     Pieniądz miał różne formy. Od spektakularnego szoku Nixona (Nixon Shockhttp://www.investopedia.com/terms/n/nixon-shock.asphttps://history.state.gov/milestones/1969-1976/nixon-shock) pieniądz jest wytworem, którego wartość oparta jest wyłącznie na wierze. Mówimy, że pieniądz jest fiducjarny (Pieniądz fiducjarny). W ostatnich dziesięcioleciach pieniądz w coraz mniejszym stopniu ma formę materialną. Papierki i metalowe krążki zastępowane są zapisem cyfrowym.

.

     Pieniądz służy do wytwarzania i wymiany dóbr. W tym sensie pieniądz jest jedną z najważniejszych technologii społecznych, bo bez niej trudno byłoby mówić o sprawnej wymianie dóbr w ludzkim społeczeństwie. Bez tej wymiany dóbr nie byłoby społeczeństwa.

     Opanowaliśmy ogień, obróbkę kamienia łupanego i gładzonego (Epoka kamienia), odlewnictwo brązu (Epoka brązu), odlewnictwo żelaza (Epoka żelaza‎) etc etc … i taką samą, jeśli nawet nie większą rangę, ma technologia wymiany dóbr czyli pieniądz. Wymiana dóbr oparta jest o pieniądz (kapitał), w tym sensie ustrój oparty na kapitale (kapitalizm) istniał w zasadzie od zawsze. W każdym okresie historycznym wymieniano dobra na kapitał i odwrotnie. I póki co jeszcze nikt niczego mądrzejszego w tym zakresie nie wymyślił.

.

.

     W historii naszej cywilizacji dochodziło do prób marginalizacji roli pieniądza. Jednym z takich eksperymentów był socjalizm, komunizm. Zamierzeniem wielkich teoretyków komunizmu było wyeliminowanie pieniądza jako przyczyny nieuzasadnionego bogacenia się.

.

soviet

     Dlatego Rosja Sowiecka w sposób szybki i skuteczny zlikwidowała pieniądz. W roku 1914 w Cesarstwie Rosyjskim działało 50 banków akcyjnych o łącznym kapitale akcyjnym 6,28 mld rubli. Ale już w 1917 roku znacjonalizowano bank centralny – Gosudarstwiennyj Bank, przemianowany następnie na Bank Ludowy RSFRR. A potem połączono z nim wszystkie pozostałe banki. Pod koniec 1918 roku połączono aparat skarbowy z kredytowym we wspomnianym powyżej Banku Ludowym. Ostatecznie i ten bank zlikwidowano w styczniu 1920 roku. W ten sposób bankowość w Związku Radzieckim w zasadzie przestała istnieć.

.

     Podstawą do nabywania dóbr miały być znaki papierowe emitowane przez Centralny Budżetowo-Rozrachunkowy Zarząd przy Ludowym Komisariacie Finansów. Ale te papiery nie miały już nic wspólnego ani z systemem bankowym, który przestał istnieć, ani z tradycyjnym pieniądzem, który znikał z obrotu. Gospodarka sowiecka była w tym momencie niemal w pełni komunistyczna, bez własności i bez pieniądza (Economy of the Soviet Union).

.

     Wzrost gospodarczy Związku Radzieckiego z każdą pięciolatką był coraz słabszy i słabszy (diagram powyżej). Ostatecznie Związek Radziecki się rozpadł przegrywając rywalizację gospodarczą z USA.

.

     Czy wymyślimy kiedykolwiek taki sposób wymiany dóbr, który będzie alternatywą dla kapitalizmu?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Seraphinite AcceleratorOptimized by Seraphinite Accelerator
Turns on site high speed to be attractive for people and search engines.